Υδρία (1973-1985)
Η Υδρία αποτελεί περίπτωση ενός λογοτεχνικού περιοδικού που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά τα χρόνια της Δικτατορίας των Συνταγματαρχών (1967-1974) στην Πάτρα, από τον Φεβρουάριο του 1973 μέχρι τον Ιούλιο του 1985, και διανεμόταν στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και τα Γιάννενα. Ακολούθησε μια άτακτη εκδοτική πορεία, οφειλόμενη σε «τυπογραφικές ταλαιπωρίες» και οικονομικές δυσκολίες, κατά την οποία εκδόθηκαν συνολικά 54 τεύχη, μερικά εκ των οποίων ήταν διπλά, τριπλά, τετραπλά και πενταπλά (τχ. 8-9, 10-12, 22-23, 25-26, 27-30, 31-32, 33-34, 35-40, 44-45, 47-48, 49-50, 51-53), με τον αριθμό των σελίδων να ποικίλλει ανά τεύχος. Η τιμή του περιοδικού ξεκίνησε από τις 10 δρχ. και έφθασε στα τελευταία τεύχη τις 200 δρχ., ενώ σταδιακά το σχήμα του μίκραινε. Ο υπότιτλος «περιοδικό λόγου και τέχνης», που αναγραφόταν στο εξώφυλλο των πρώτων τευχών, επισήμαινε τον προσανατολισμό του περιοδικού προς τη δημοσίευση κειμένων για την ελληνική γλώσσα και τέχνη. Η Μικρή Υδρία, λογοτεχνικό παράρτημα της Υδρίας, κυκλοφόρησε μαζί της από το 1981 (τχ. 33-34), καλύπτοντας συνολικά 3 τεύχη, ενώ παρόμοιο ρόλο επιτελούσε το ειδικό ένθετο Όστρακα, λέξη που αναγραφόταν πολλές φορές στο εξώφυλλο του περιοδικού για να δηλώσει αφενός τις εκδόσεις και αφετέρου την ομάδα του περιοδικού.
Το περιοδικό διευθυνόταν από μια επιτροπή μέχρι το 1979, οπότε τη διεύθυνση ανέλαβε ο Σωκράτης Λ. Σκαρτσής. Γύρω του συγκεντρώθηκε μια πλειάδα συνεργατών, με κυρίαρχους τους Πατρινούς Διονύση Καρατζά, Άγγελο-Φώτιο Πασχαλά και Κώστα Λογαρά, ενώ μεταξύ αυτών αξίζει να αναφερθούν οι: Ανδρέας Μπελεζίνης, Αντώνης Μπουλούντζας, Αντώνης Η. Σακελλαρίου, Ξένη Σκαρτσή, Άρης Δρουκόπουλος, Αντώνης Ελευθεριώτης, Χρήστος Τσιάμης, Άρης Μπερλής κ.ά.
Μία από τις βασικές επιδιώξεις του περιοδικού είναι η ανάδειξη της ποίησης, η μελέτη της ελληνικής γλώσσας και η όσο το δυνατόν πληρέστερη εκμάθηση των κυριότερων σταθμών της γλωσσικής εξέλιξης μέσω της λογοτεχνίας. Στο πλαίσιο αυτό, δημιουργήθηκαν μόνιμες στήλες, όπως «Η μελέτη ποίησης», «Η μελέτη γλώσσας, ποίησης και γραφής», «Μνήμες», «Ανθολογία», «Προτάσεις για το δημοτικό τραγούδι», «Η παιδική γλώσσα», κ.ά., όπου ανθολογούνται κείμενα αρχαίων συγγραφέων, βυζαντινή ποίηση, δημοτικό τραγούδι, νεοελληνική ποίηση και μελέτες-αναλύσεις για την ελληνική γλώσσα και το δημοτικό τραγούδι. Ιδιαίτερα, το δημοτικό τραγούδι θεωρείται από το περιοδικό ως «άξονας της ελληνικής γλώσσας», η μελέτη του οποίου «μπορεί να μας κάνει ικανούς να μάθουμε ελληνικά και να κάνουμε ελληνική ποίηση – λογοτεχνία – τέχνη» (τχ. 1: 2). Δημοσιεύονται, επίσης, πρωτότυπα και μεταφρασμένα πεζά, θεατρικά και ποιητικά κείμενα, βιβλιοκρισίες, μελέτες για θέματα κοινωνιολογικά, θρησκευτικά, γλωσσικά, για το θέατρο και τον κινηματογράφο. Χαρακτηριστικό στοιχείο του περιοδικού είναι η αντιπαραβολή, με βάση τη θεματική, ποιημάτων ή πεζών κειμένων από διαφορετικές χρονολογικές περιόδους, ενώ σημαντικά είναι τα αφιερώματα στον Διονύσιο Σολωμό (τχ. 16) και τον Νίκο Καχτίτση (τχ. 22-23). Η ποίηση καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της ύλης του περιοδικού. Πράγματι, η Υδρία υπήρξε μέσο ανάδειξης πρωτοεμφανιζόμενων, κυρίως Πατρινών αλλά και άλλων, ποιητών (Χρίστος Λάσκαρης, Κώστας Λογαράς, Διονύσης Καρατζάς, Έρση Σωτηροπούλου, Γιάννης Βαρβέρης, Γιώργος Βέης, Αντώνης Φωστιέρης, Λευτέρης Πούλιος), μέσω των στηλών «Νέοι Όντες», «Πρόσωπα της Ποίησης», «Οι Νέοι της Υδρίας», ενώ σημαντικό υπήρξε το αφιέρωμα του περιοδικού σε νέες φωνές («Νέοι Πατρινοί Λογοτέχνες», τχ. 49-50). Πιστή στις αρχικές τις δηλώσεις για παρουσίαση ποίησης απ’ όλο τον κόσμο, η Υδρία μετέφρασε νεότερους κυρίως ποιητές από την Ευρώπη και την Αμερική: Αμερικανούς, Άγγλους, Ρώσους, Ιταλούς, Γάλλους αλλά και Κινέζους και Γιαπωνέζους ποιητές.
Εν κατακλείδι, η Υδρία αποτέλεσε το βασικό μέσο για να ακουστεί η φωνή των Πατρινών συγγραφέων και με τη μακρόχρονη και δυναμική παρουσία της συνέβαλλε στην πνευματική ανάπτυξη της Πάτρας και των υπολοίπων πόλεων.
Μαρία Χαρίτου, 2014
